„Nowe życie placu”: Rusza prototypowanie
W kilku innych miastach z powodzeniem przetestowano tego typu rozwiązanie, teraz przyszedł czas na Szczecin. O co chodzi? O wypracowanie wspólnie z mieszkańcami i wprowadzenie tymczasowych zmian dla obszaru, który do tej pory budził skrajne emocje, a kolejne propozycje nie zyskały ich aprobaty.
Plac Orła Białego jest jednym z najważniejszych miejsc w Szczecinie, które kilka razy w historii zmieniało swoją funkcję i kształt. Pierwotny rynek koński przeistoczył się najpierw w reprezentacyjną przestrzeń publiczną z pałacami, a później w połączenie skweru i parkingu, otoczone gmachami instytucji, restauracjami i kawiarniami.
Przebieg konkursu architektonicznego, komentarze dotyczące jego wyników i późniejsze konsultacje pokazały, jak wiele osób o bardzo różnych poglądach na uporządkowanie centrum miasta chce zaangażować się w dyskusję o przyszłej roli placu. Najlepszym narzędziem do zrealizowania tej potrzeby jest prototypowanie, polegające na wprowadzaniu i obserwowaniu tymczasowych, ale rzeczywistych zmian na wybranym terenie.
W ten sposób jeszcze w tym roku przekształcony zostanie plac Orła Białego.
- Dzięki temu rozwiązaniu wszyscy użytkownicy placu (mieszkańcy, przedsiębiorcy, uczniowie, studenci, klienci lokali gastronomicznych, turyści) sprawdzą samodzielnie, jakie są konsekwencje nowej organizacji przestrzeni – mówi Daniel Wacinkiewicz, zastępca prezydenta miasta. - Każda z tych osób będzie mogła na podstawie własnych odczuć i obserwacji wyrobić sobie opinię o proponowanych przemianach, a także podzielić się swoimi uwagami.
Jaki obszar będzie podlegał zmianom?
Zgodnie z polityką samorządu Stare Miasto, którego plac jest częścią, ulega i w ciągu najbliższych lat nadal będzie ulegał transformacji. Jej celem jest ożywienie kulturalne, społeczne i ekonomiczne ścisłego centrum Szczecina. Realizacja tej koncepcji wymaga m.in. zmian w przestrzeni publicznej i wprowadzenia nowych rozwiązań transportowych, w których priorytetowo traktuje się pieszych, poszukuje się najwyższej jakości użytkowej i społecznej obszaru. Jednym z elementów tego pomysłu jest więc etapowe i rozważne uspokajanie ruchu.
Częścią opisanej przemiany są działania związane z placem Orła Białego. Do prototypowania wyznaczony został jednak większy teren, ograniczony ul. Wyszyńskiego, al. Niepodległości, Trasą Zamkową oraz ciągiem ulic Farna i Sołtysia, na który bezpośrednio będą oddziaływały wszystkie metamorfozy placu.
Wybrane podejście ma być nie tylko kompleksowe, ale także otwarte i partnerskie, dlatego konkretne przekształcenia na poszczególnych ulicach będą wypracowywane stopniowo, w procesie o charakterze partycypacyjnym i badawczym. To projekt społeczny.
W jaki sposób przemiany będą przygotowywane?
Wewnątrz Urzędu Miasta Szczecina działa zespół roboczy złożony z osób odpowiedzialnych za urbanistykę, ochronę zabytków, inżynierię ruchu, utrzymanie przestrzeni publicznych, dialog społeczny i komunikację z mieszkańcami. Zadaniem tej grupy jest dbanie o prawidłowy i terminowy przebieg całego procesu, dlatego regularnie spotyka się, żeby omawiać wszystkie sprawy organizacyjne.
W maju urzędnicy bardzo dokładnie przyjrzą się obecnemu funkcjonowaniu wybranego fragmentu Starego Miasta. Współpracujący z samorządem zespół będzie odwiedzać mieszkańców i przedsiębiorców z tego obszaru, a także dyżurować na placu, żeby zebrać spostrzeżenia osób korzystających z tego terenu okazjonalnie. Zespół przeprowadzi również badania ruchu. Urzędnicy odwiedzą w tym czasie podmioty i instytucje, które chcą bezpośrednio zaangażować się w realizację zmian przestrzennych oraz działań kulturalnych i społecznych, a przez to wziąć na siebie rolę i odpowiedzialność współgospodarzy całego procesu.
Wszystkie zebrane informacje zostaną skrupulatnie przeanalizowane, a na ich podstawie powstanie koncepcja prototypu, czyli różnych wariantów organizacji przestrzeni i ruchu, przeznaczonych do przetestowania w późniejszym czasie. Wyniki tej pracy zostaną zaprezentowane i poddane publicznej dyskusji w trakcie otwartych spotkań pod koniec czerwca. Lipiec będzie zarezerwowany na realizację i zakup elementów, które pojawią się w przestrzeni publicznej zaraz po Jarmarku Jakubowym.
W jaki sposób będzie przebiegało prototypowanie?
Przez dwa kolejne miesiące plac i jego otoczenie będą funkcjonowały w sposób odmienny od obecnego. Sierpień będzie czasem dodatkowych wydarzeń, a wrzesień - okresem doświadczania codziennej roli tego terenu. W tym okresie przygotowane i przedyskutowane wcześniej rozwiązania będą się zmieniały w sposób wynikający z badań i konsultacji. Będzie można skorzystać z różnych wariantów układu mebli miejskich, a także przyjrzeć się nowym koncepcjom transportowym. Na podstawie zbieranych równocześnie uwag te propozycje będą korygowane, jeżeli któryś z pomysłów okaże się nietrafiony. Przekształcenia będą badane na dwa sposoby: poprzez sprawdzenie opinii użytkowników o zmianach, a także obserwowanie ich zachowań.
- W październiku wyniki całego procesu zostaną podsumowane, wtedy powstaną również wnioski dotyczące trwalszych przekształceń – dodaje Daniel Wacinkiewicz. - W listopadzie zostaną przedstawione wszystkie materiały, a także harmonogram kolejnych działań.